hbm


Hollandsche Beton Maatschappij Den Haag



	Voor de oorsprong van de H.B.M. moeten we terug naar het einde van de negentiende eeuw in het buitenland word dan al op bescheiden schaal gewapend beton toegepast in de bouw, de tijd was rijp om dit in Nederland ook toe te gaan passen en die persoon was Ir. A.C.C.G. van Hemert, civiel ingenieur en leraar aan de Koninklijke Militaire Academie in Breda. In 1898 werd door de Franse firma Hennebique een ontwerp ingediend voor het in gewapend beton uitvoeren van een twee kilometer lange spoorviaduct in Rotterdam, de directie van de Spoor Mij. verzocht van Hemert om een oordeel uit te brengen over dit ontwerp, die bracht hierover een rapport uit waarin hij met name kritiek had op bepaalde druk- en trekspanningen die zouden ontstaan in de constructie. Van Hemert kreeg de opdracht een eigen ontwerp te maken, hij kwam met een Melan-constructie, een ontwerp waarbij de wapening stijve constructies van hoekstaal bevatte. Na het verkrijgen van de ontwerp opdracht kreeg hij het idee om het werk ook zelf te gaan uitvoeren, het ontbrak hem nog aan startkapitaal, na besprekingen over zijn plannen met geïnteresseerden was dit probleem ook opgelost en zo passeerde op 18 januari 1902 in Den Haag de akte van oprichting en was daar de N.V. Hollandsche Maatschappij tot het maken van werken in gewapend Beton, met als directeur Ir. van Hemert. Eerste werk het bouwen van eerder genoemd viaduct .

0005 Ir. A.C.C.G van Hemert

	Reeds in het tweede jaar van het bestaan van de jonge onderneming is er sprake van een explosieve groei, dat blijkt ook door het vertrouwen van Rijkswaterstaat die de opdrachten voor het bouwen van een steiger en een vishal in IJmuiden en een sluis in het Merwede-kanaal aan de HBM gunde. In dat jaar 1903 waagde men ook de eerste stappen om werken te gaan uitvoeren in buitenland en wel in Nederlands-Indië en Zuid Amerika met name Chili waar men samen werkte met een plaatselijke aannemer. Voor het aannemen van een groot werk in Argentinië wat bestond uit veel baggerwerk zocht van Hemert contact met J.A. van Hattem directeur van Aann. Mij, v/h G.A. van Hattem uit Dordrecht, men kreeg echter het werk niet maar dit resulteerde in 1909 in het gezamenlijk oprichten van de N.V. Hollandsche Aanneming Maatschappij waarin de HBM participeerde met een aantal aandelen. Het eerste grootte werk voor de HAM werd binnen gehaald in Nederlands-Indië in Soerabaja en Tandjong Priok werden de havens uitgebreid waarvoor 72 miljoen kubieke meter grond verzet moest worden, van Hemert kon zeggen dat de zon in het HBM-rijk niet meer onder ging ! In 1910 werd er dan ook een kantoor in Ned. Indië in gebruik genomen. In Nederland ging de HBM zich in die jaren meer en meer bezig houden met de aanleg van wegen, eerst met puin / leem verharding later werden die uitgevoerd met betonverharding.

2001 Verbreden van een bestaande weg met puin wat word verdicht met de AVELING & PORTER stoomwals jaren '20 Archief weg en bouw museum

2002 In wateren van een wegdek dat bestaat uit puin en leem De verdichting vind plaats met een PIONEER stoomwals jaren '20 Archief weg en bouw museum

2005 Aanleg weg met betonverharding, de beton word aangevoerd per smalspoor met kipkarren jaren '20 Archief weg en bouw museum

2006 Aanleg wegdek met puin / leem verharding de mannen op de foto sorteren de puin en zorgen voor een vlak wegdek dat daarna met de stoomwals verdicht word jaren '20 Archief weg en bouw museum

2007 Verdichten puin / leem wegdek jaren '20 Archief weg en bouw museum

2009 Aanleg puin / leem verharding jaren '20 Archief weg en bouw museum

2010 In walsen puin met op de achtergrond een mooi waterreservoir jaren '20 Archief weg en bouw museum

2011 Aanleg beton wegdek Let op het verdichten met de stamper ! en ook hier weer meer kijkers dan werkers ! jaren '20 Archief weg en bouw museum

2301 Noord Brabant De puinbreker aan het werk 1923 Archief HBG

2401 Den Haag kantoor HBM jaren '20

	In 1924 neemt Ir. van Hemert ontslag als directeur en benoemd als commissaris. Halverwege de jaren twintig vind de bitumen de weg naar Nederland en worden ook door de HBM de eerste wegverhardingen uitgevoerd met asphalt, men investeert dan ook in eigen asfaltmolens de eerste MILLAR molen word in die jaren in bedrijf gesteld.

2502 Verdichten wegdek met een PIONEER tandemwals met dieselmotoraandrijving, zeer modern in die jaren jaren '20 Archief VBW

2503 Spreiden asfalt met schop, riek en hark jaren '20 Archief VBW

2518 Aanvoer asfalt met smalspoor kipkarren jaren '20 Archief VBW

2601 Rotterdam MILLAR asfaltmolen op de achtergrond de Van Nelle fabriek in aanbouw 1926 Archief VBW

2602 Amsterdam Aanleg wegen 1926

2603 Rotterdam 1926 Archief Reinier Brugman

2605 Tilburg - Eindhovenseweg Aanleg weg naar Moergestel MILLARS asfaltmolen 1926 Regionaal archief Tilburg

2606 Tilburg - Eindhovenseweg Aanbrengen asfaltverharding op de weg naar Moergeste aanvoer van het asfalt met paard met kipkar. Het asfalt word op een ijzeren plaat gestort en vandaar met een verwarmde bats, riek en hark verspreid. 1926 archief VBW

2607 Tilburg - Eindhovenseweg Twee walsen in vol bedrijf bij het verdichten van het asfalt op de 'weg naar Moergestel op de voorgrond een "moderne" PIONEER (diesel) motortandemwals speciaal ontworpen voor de asfaltwegen en een AVELING PORTER stoomwals, achter de stoomwals is nog de salonwagen van de machinist te zien. 1926 archief VBW

2807 Tilburg - Eindhovenseweg Aanleg weg naar Moergestel 1928 Archief Reinier Brugman

2701 Amsterdam Asfalt aanbrengen op de Nieuwerzijds voorburgwal 1927 Archief Reinier Brugman

2702 Den Haag 1927 Archief VBW

2705 Betonmolen voor kleinere werken jaren '20 Archief weg en bouw museum

2706 Grote Betonmolens jaren '20 Archief weg en bouw museum

2707 Rotterdam Asfalt leggen op de Nieuwe binnenweg jaren '20 Archief VBW

2708 Rotterdam. Asfalt leggen op de Nieuwe binnenweg, verdichten met de PIONEER tandemwals jaren '20 Archief Reinier Brugman

2709 Rotterdam Asfalt leggen op de Nieuwe binnenweg jaren '20 Archief VBW

2710 Rotterdam Asfalt leggen op de Nieuwe binnenweg, aanvoer asfalt met paard en kar jaren '20 Archief VBW

2711 Asfaltmolen, vervoer asfalt met paard en kar, terwijl een kar onder installatie geladen word worden de paarden gevoerd, een politieagent kijkt toe jaren '20 Archief VBW

2712 Rotterdam Aanleg weg met betonverharding jaren '20 Archief weg en bouw museum

2713 Aanleg industrievloer met vloeibitumen jaren '20 Archief VBW

2715 Deil. Het verdichten van de onderbaan van Rijksstraatweg met een 13 ton zware AVELING & PORTER wals 1927 Archief Reinier Brugman

2716 Den Haag - Sassenheim Links een A & P van de HBM, rechts een RUTHEMEIJER van BOESEWINKEL 1927 Archief Reinier Brugman

2801 Verwerken asfalt jaren '20 Archief VBW

2803 MILLAR asfaltmolen jaren '20 Archief VBW

2804 jaren '20 Archief VBW

2805 Transporteren van een asfaltmolen, met een drijvende bok word hij in een binnenschip geladen jaren '20 Archief VBW

2806 jaren '20 Archief VBW

2901 Aanvoer asfalt. jaren '20 Archief VBW

2902 Huizen ENSINK asfaltmolen, vervoer asfalt per smalspoor met kipkarren getrokken door een stoomloc. jaren '20 Archief VBW

2903 Huizen ENSINK asfaltmolen, let op de kipkar onder de molen. jaren '20 Archief VBW

2904 Huizen ENSINK asfaltmolen. jaren '20 Archief VBW

	De HBM had de wind mee tot op de 24e oktober 1929 de fatale krach op de Newyorkse beurs plaats vond en die ook in het Nederlandse bedrijfsleven een fase van zeer magere jaren inluide. Het zou tot het midden van de dertiger jaren duren eer er weer gunstiger tijden aanbraken.

3001 PIONEER tandemwals. jaren '30 Archief VBW

3002 jaren '30 Archief VBW

3005 jaren '30 Archief VBW

3006 PIONEER tandemwals. jaren '30 Archief VBW

3007 PIONEER tandemwals. jaren '30 Archief VBW

3008 jaren '30 Archief VBW

3009 AVELING PORTER stoomwals. jaren '30 Archief VBW

3011 Aanleg asfaltwegen op het platteland. jaren '30 Archief VBW

3012 Aanleg asfaltwegen op het platteland. jaren '30 Archief VBW

3015 jaren '30 Archief VBW

3016 jaren '30 Archief VBW

3017 jaren '30 Archief VBW

3018 jaren '30 Archief VBW

3019 jaren '30 Archief VBW

3020 jaren '30 Archief VBW

3021 jaren '30 Archief VBW

3022 jaren '30 Archief VBW

3023 Aanleg betonweg in samenwerking met Hogenbirk. jaren '30 Archief weg en bouw museum

3024 jaren '30 Archief VBW

3025 jaren '30 Archief VBW

3026 jaren '30 Archief VBW

3027 jaren '30 Archief VBW

3028 jaren '30 Archief VBW

3101 Ureterp 1931 Archief VBW

3201 Pernis. De salonwagen van de familie Brugman voor het terrein van SHELL, waar op het terrein de wegen werden aangelegd, de salonwagen kreeg een plaatsje net buiten de poorten van de raffinaderij. 1932 Archief Reinier Brugman

3401 Advertentie 1934

3501 Asfalt aanbrengen op een dijklichaam, aanvoer per smalspoor, verdichten met de stamper ! jaren '30 Archief weg en bouw museum

3701 Asfaltmolen. jaren '30 Archief weg en bouw museum

	Meer en meer worden onwikkelt de HBM zich tot een totaal bouwer en worden er steeds grotere waterbouwkundige werken aangenomen.

3801 Dordrecht Bouw spoorbrug over de Oude Maas. 1938 Archief weg en bouw museum

3802 Dordrecht Bouw spoorbrug over de Oude Maas. 1938 Archief weg en bouw museum

3803 Dordrecht Bouw spoorbrug over de Oude Maas. 1938 Archief weg en bouw museum

3805 Utrecht. Bouw viaduct in Rijksweg 22. 1938 Archief weg en bouw museum

3806 Son Asfaltmolen aan het Wilhelminakanaal. 1938 Archief VBW

3901 Dordrecht Bouw spoorbrug over de Oude Maas. 1939 Archief weg en bouw museum

3905 Asfaltmolen jaren '30 Archief weg en bouw museum

3910 Amsterdam - Muntplein Asfalt leggen in de avonduren onder grote belangstelling 1939 Archief Amsterdam

3911 Amsterdam - Muntplein Asfalt leggen in de avonduren onder grote belangstelling 1939 Archief Amsterdam

	Toen in de lente van 1940 het noodlot ook in Nederland insloeg waren de voornaamste projecten war de HBM mee bezig was goeddeels voltooid, nadat de 10e mei het gehele HBM apparaat had stil gelegd bleek men al spoedig, wel op kleinere schaal weer te kunnen beginnen. Er waren diverse nieuwe bouwkundige werken aangenomen en men kon aan de eisen om voor de bezetter te werken ontkomen. Er was sprake van een uitzondering, de aanleg van een start en landingsbaan op het vliegveld Gilze-Rijen.

4101 Amsterdam Uitgraven haven. 1941

4102 Bunnik - Oudenrijn. Aanleg RW 12. JUNG loc met een gewicht van 6 ton. 1941 Archief Reinier Brugman

4103 Bunnik - Oudenrijn. Aanleg RW 12. O.& K. loc. 1941

4301 Amsterdam Heiwerkzaamheden voor de bouw van een aanlegsteiger. 1943

4501 Amsterdam - Schiphol Herstel start en landingsbanen. 1941 Archief weg en bouwmuseum

	Het eerste vredesjaar leverde naast de vele werk aan het herstellen van de infrastructuur een 15 tal nieuwe werken op en dat jaar werd dan ook met winst afgesloten.

4801 Advertentie 1948

5001 Heien van een damwandkuip. 1950 Archief weg en bouwmuseum

5002 Briefhoofd 1950

	Na de watersnoodramp van 1953 in Zeeland, moeten voor het einde van het jaar de dijken weer hersteld zijn, dat levert enorm veel werk op voor de deskundige weg-en waterbouwer HBM die onder andere ruime ervaring heeft met het bekleden van de dijklichamen. Aan de zuidzijde van Goere Overflakkee werd een aanvoersteiger en opslagterrein gemaakt voor de aanvoer van bouwmateriaal en een plek voor de asfaltinstallaties.

5401 Advertentie 1950 Vakblad wegen

5601 HOVERS 500 dragline. jaren '50

	Er waren begin jaren vijftig diverse werken aangenomen in het buitenland, in 1954 was er Nieuw-Guinea en de Republiek Indonesia, in Nederland was 1956 het jaar van nieuwe combinaties en deelnemingen, in Rotterdam werd de Metro tunnel gebouwd en in Zeeland werden in het kader van de Deltawerken de Haringvlietsluizen gebouwd, en men werkt mee aan de Veersedam, Volkenrakdam en Brouwersdam.

5801 Volkerakdam Asfaltinstallatie. 1958 Nationaal archief

5802 Volkerakdam Asfaltinstallatie. 1958 Nationaal archief

5803 Volkerakdam Asfaltinstallatie. 1958 Nationaal archief

5804 Volkerakdam Asfaltinstallatie. WERKLUST OL 501 1958 Nationaal archief

5805 Volkerakdam Asfaltinstallatie. 1958 Nationaal archief

5901 Scheveningen Eerste spade voor de bouw van de pier. 1959 Nationaal archief

5902 Advertentie 1959 Tijdschrift wegen

6001 Haringvlietdam Asfaltinstallatie. 1960 Archief VBW

6002 Haringvliet Asfaltinstallatie. 1960 Archief VBW

6003 Haringvliet Asfaltinstallatie. 1960 Archief VBW

6004 Haringvliet Asfaltinstallatie. 1960 Archief VBW

6005 Haringvliet Asfaltinstallatie. 1960 Archief VBW

6006 Haringvliet Asfaltinstallatie. 1960 Archief VBW

6010 Amsterdam BEDFORD kippers op de werf. 1960 Foto nationaal archief

6011 Amsterdam Rechts de wagen van de materieeldienst. 1960 Foto nationaal archief

6101 Veerse dam Nieuwe AMMANN asfaltinstallatie. 1961 Archief VBW

6105 Nieuw Guinea AMMANN asfaltinstallatie 1961 Archief VBW

6106 Nieuw Guinea BARBER GREENE 679A 1961 Archief VBW

	In de jaren zestig is er een fusiedrift bij de HBM dat leid er toe dat in 1963 de woningbouwer Intervam word overgenomen en werd het belang in de HAM en daarmee dus in de natte waterbouw stelselmatig uitgebreid wat uiteindelijk zou leiden tot de overname van de HAM.

6501 Brouwersdam Aanbrengen asfalt op de dijk. 1965 Archief RWS

6502 Brouwersdam Aanbrengen asfalt op de dijk. 1965 Archief RWS

6503 Brouwersdam Aanbrengen asfalt op de dijk. 1965 Archief RWS

6504 Brouwersdam Aanbrengen kleeflaag en split. 1965 Archief RWS

6505 Brouwersdam Asfaltinstallaties in de werkhaven. 1965 Archief RWS

6510 Grevelingendam Verwerken gietasfalt. 1965 Archief VBW

6601 Brouwersdam Betonmenginstallatie. 1960 Archief weg en bouw museum

6605 Brouwersdam AMMANN Asfaltinstallatie. 1966 Nationaal Archief

6606 Brouwersdam AMMANN Asfaltinstallatie. 1966 Nationaal Archief

6607 Brouwersdam AMMANN Asfaltinstallatie. 1966 Archief VBW

6608 Brouwersdam AMMANN Asfaltinstallatie. 1966 Nationaal Archief

6609 Brouwersdam AMMANN Asfaltinstallatie. 1966 Nationaal Archief

	In 1968 word er weer een werkmaatschappij toegevoegd, ditmaal een fusie met de H.C.G. in Leiden, die de staalpoot van het moederbedrijf zou worden, de fusie had ook gevolgen voor de naam van moederbedrijf HBM, die word veranderd in Hollandsche Beton Groep en de naam H.B.M. word terug gegeven aan de werkmaatschappij.



6801 Oosterscheldedam - Werkeiland Roggeplaat Asfaltinstallatie 1968 Nationaal Archief

6802 Oosterscheldedam - Werkeiland Roggeplaat Asfaltinstallatie 1968

6901 Amsterdam Asfalt leggen op het Kattenburgerplein BARBER GREENE SA 41 en MASTER PAVIOR 1969 Archief Amsterdam

6905 Hoek van Holland Aanleg havenpier Transport gietasfalt CATERPILLAR 944 en AMERICAN 1969 Foto Henny van Staveren

6910 Rotterdam - Europoort Heiwerkzaamheden voor de kademuur van de Dintelhaven MENCK stoom heistelling 1969 Foto Stadsarchief Rotterdam

6911 Rotterdam - Europoort Heiwerkzaamheden voor de kademuur van de Dintelhaven 1969 Foto Stadsarchief Rotterdam

7001 Hoek van Holland Aanleg havenpier Transport gietasfalt 1970 Caterpillar activiteiten

7002 Hoek van Holland Aanleg havenpier CATERPILLAR 966B 1970 Caterpillar activiteiten

	In 1970 word de wegenbouwer P.C. Zanen opgenomen in de H.B.G. groep en samengevoegd met de wegenbouwtak van H.B.M., samen gaan ze vanaf dan verder onder de naam Hollandsche Wegenbouw Zanen.
	Na de overname in 1979 van Nederhorst N.V. in Gouda verdwijnt de naam H.B.M. deze veranderd in H.B.W. Hollandsche Beton en Waterbouw, in 2002 word de H.B.G. overgenomen door de Koninklijke BAM groep en verdwijnt ook de naam H.B.W.